"Казан арты" музее

Сәхнәдән үзенә генә хас моңлы тавышы белән “Олы юлның тузаны”, “Сагынам дуслар илкәйне”, “Сибелә чәчем” кебек халык җырларын, “Кайта алмадым әнкәй”, “Хатлар язам мин”, “Үтте дә китте яшьлегем”, “Син үзең миңа дару”, “Гармунчыга”, “Әллә күрешәбез, әллә юк” һәм башка җырларны тамашачы күңеленә үтеп керерлек итеп җырлаучы якташыбыз Фәтхрахманов Фердинанд Рафаэль улы 5 сентябрьдә үзенең 60 яшьлек юбилеен билгеләп үтә.

Фердинанд Фәтхи Казан мәдәният һәм сәнгать академиясенең режиссура факультетын тәмамлагач үзенең туган авылы Иске Ашыт мәдәният йортын җитәкли. Биш елдан соң җырчы булу теләге аны Казанга алып китә һәм татар дәүләт җыр һәм бию ансамблендә дүрт ел дәвамында һөнәри осталыгын күтәргәннән соң ул Г.Тукай исемендәге татар дәүләт филармониясенә эшкә урнаша. Ул вакыттагы сәнгать советы җитәкчесе Илһам Шакиров аны тыңлагач якташыбызга зур өметләр баглый. Фердинанд Фәтхи үзенең эстрада бригадасы белән илебезнең төрле төбәкләрендә һәм чит илләрдә уңышлы чыгышлар ясый. Татар җырын тамашачыга җиткерүдәге уңышлары өчен аңа  2002 елда Татарстанның атказанган, 2012 елда Татарстанның халык артисты исемнәре бирелә. Ул шулай ук 1995 елда “Татар җыры” конкурсы лауреаты исемен яулый,  2009 елда “Мәдәнияттагы уңышлары өчен” күкрәк билгесе белән бүләкләнә.

“Минем әнием Саяра гомере буе мәдәният өлкәсендә эшләде, шуңа күрә  мин кечкенәдән концертларда, спектакльләрдә катнашып үстем,  зур сәхнәдә җырларга иде, дигән хыял белән яшәдем. Авылга килгән артистларның: Әлфия Афзалова, Илһам Шакиров, Габдулла Рәхимкулов, Хәйдәр Бигичев, Зилә Сөнгатуллиналарның концертларын бик ярата идем.

Концерт — спектакль белән килгән бөтен артистлар бездә булдылар, чөнки әти-әнием дә, әби дә аларны бик яратып хөрмәт итәләр иде. Дөресен генә әйткәндә,  абыем Рифат белән мине әби карап үстерде. Әби бик әйбәт булды, кич йон эрләп утырганда, матур тавыш белән гел җырлый торган иде. Мин аның җырлаганын тыңлап утырырга яраттым. Әби янына кич утырырга безгә күрше әбиләр дә керә һәм мин аларга 2-3 сыйныфларда укыганда ук, концерт куя торган идем.

Әни мәдәният йортында барлык тырышлыгын куеп эшләде, концерт-спектакльләр белән төрле авылларга йөреп, кайтып керми торган иде. Намуслы хезмәте өчен аңа Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре исеме бирелде. Быел мәдәният йортында узган хезмәт алдынгыларын хөрмәтләү бәйрәмендә Арча район башлыгы Илшат Нуриев әниемә “Арча районының Мактаулы гражданины” дигән исем бирелү турында таныклык тапшырды. Бу бәйрәмдә райондашларым алдында чыгыш ясау минем өчен  бәхет, ә әнием өчен зур горурлык булгандыр”,- дип сөйләде ул.

Фердинанд Фәтхинең күп җырлары “Татарстан” радиосы фондына кертелгән, ТНВ телевидениесендә төрле еллардагы чыгышларының язмалары тупланып барыла. Аның җитәкчелегендә укучылар өчен махсус әзерләнгән “Халкым җыры – моң чишмәсе”, “Тукай аһәңнәре” программалары Казан шәһәре һәм республикабызның район мәктәпләрендә күрсәтелде. “И туган тел, и матур тел, әткәм-әнкәмнең теле!” проекты буенча оештырылган әдәби-музыкаль кичә  дә шулай ук барлык мәктәпләрдә булачак.

“Соңгы вакытта минем иң яратып башкара торган җырым “Әнкәй моңы”. Аның сүзләрен якташым Наил Касыйм , ә көен Ганс Сәйфуллин иҗат иткән. Мин бүгенге көндә яңа җырлар өйрәнүемне дәвам итәм , шулай ук Иске Ашыт мәдәният йорты каршында эшләп килүче “Саяра” халык театрына яңа әсәрләр сәхнәләштерүдә булышам. Юбилей уңаеннан концерт программасы әзерлибез, аны филармония концертлар залында, Арча мәдәният йортында һәм илебезнең башка төбәкләрендә күрсәтергә уйлыйм”,- дип шатландырды ул.

Олы юбилее уңаеннан якташыбыз Фердинанд Фәтхине чын күңелдән тәбрик итәбез, ныклы сәламәтлек, иҗат уңышлары телибез. Аның моң чишмәсе саекмасын, озак еллар зур сәхнәләрдән яңа җырлар башкарып, безне сөендереп яшәсен иде.

                                                                                   “Казан арты” тарих-этнография музее

                                                                       директоры урынбасары Шәфигулла Гарипов

Буген 2 сентябрь — Белем бәйрәме көнендә музеебызга Арчаның 1 номерлы мәктәбеннән  9 сыйныф укучылары килде.

30 август көнне Арча шәһәре стадионында Республика көне уңаеннан зур бәйрәм оештырылды. “Казан арты” тарих-этнография хезмәткәрләре дә бу чарада актив катнашты. Музей-йортта кунаклар өчен төрле мастер-класслар, рәсем конкурсы үткәрелде, якташ язучыларыбызның, сәнгать эшлеклеләренең иҗатын, тормыш юлын сурәтләгән һәм “Әлифба” музееның 20 еллык юбилее уңаеннан төзелгән күргәзмәләрне һәркем бик яратып карады. ТАССР ның 100 еллыгы уңаеннан төзелгән альбом аерым игътибарга лаек иде. Бәйрәм бик күңелле һәм оешкан төстә узды.

29 августа музей принимал у себя в гостях детей- сирот с опекунами из города Казань. Их сопровождали члены благотворительного фонда «Родники мира». И взрослые, и дети были приятно удивлены богатой  экспозицией, и от всего сердца выразили благодарность коллективу музея за познавательную экскурсию.

28 августа сотрудники музея «Казан арты» встретили гостей из города Токио в сопровождении члена посольства Японии в Москве Аяка Сан. Почтеннейшим гостям организовали экскурсию на английском языке (экскурсовод Нурмухаметова Лейсан), познакомили с достопримечательностями города Арск, совершили визит в немецкое кладбище, где почтили память умершего в годы ВОВ Цузита Сигеди, который находился в эвакогоспитале №3655.

Вместе с сотрудниками музея гостей активно сопровождала Рамзия Шариповна. Гости были поражены ее увлекательным рассказом. В конце визита организовали посещение школьного музея, посвященного эвакогоспиталю №3655, находящегося в АСОШ №3.

Гости из Дальнего Востока выразили огромную благодарность коллективу музея, директору МБУ АИЭМ «Казан арты» Яруллину Р.Р. за теплый прием.

22 август көнне язучы Камил Кәримов һәм якташларыбыз Хәнәфи Бәдигый, Рифат Җамал, Вакыйф Нуриевлар музеебызның  әдәбият һәм сәнгать бүлегендә булдылар. Бүгенге көндә иҗат итүче язучыларыбызның иҗатына багышланган күргәзмә янында фикер алыштылар. Татар театрының үсешенә зур өлеш керткән Галиәсгар Камал, Нәгыймә Таҗдарова, Зөләйха Богданова, Гыйләҗетдин Казанский, Габделгазиз Монасыйпов, Рәбига Шакирова, бүгенге көн театр артистлары Булат Сәләхов, Айдар Фәйзрахманов, Раушания Фәйзуллина, Фәймә Бикморатова һәм башкаларның  Театр елы уңаеннан тупланган материалларын кызыксынып карадылар. Үзләре үк якыннан белгән Фәнәвил Галиев һәм Гафур Каюмовларны искә алып, аларның театр үсешенә керткән хезмәтләренә югары бәя бирделәр.

Камил Кәримов: “Арча ягында туган язучыларның күп булуына сокланам, ә инде аларның иҗатларын барлап, яшь буынга җиткерә бару аеруча куанычлы. Мин эшләгән “Казан утлары” журналының баш мөхәррире Рөстәм Галиуллин, баш мөхәррир урынбасары Вакыйф Нуриев, элек бергә эшләгән Рәфикъ Юнысларның Арчадан булуы минем өчен зур бәхет”,- диде.

      “Казан арты” тарих-этнография музее

 директоры урынбасары Шәфигулла Гарипов

Районыбызның актив иҗатчысы Марсель Шарапов музеебызның әдәбият һәм сәнгать бүлегендә еш була. Бу килүендә ул Татарстанның халык язучысы Гариф Ахунов туган Кечкенә Өчиле авылы урынында булганнан соң туган хисләрен шигырь юлларына салып алып килгән. “Анда алган хисләрем үзеннән-үзе шигырь юлларына күчте, яңа туган шигыремне кызы Наилә Ахунова да бик ошатты һәм язманы музейга бүләк итәргә тәкъдим итте”,- диде ул.

Ахун – чишмә

Монда чирәм – хәтфә келәм, искитәрлек!

Искән җиле нәзәкатьле вә нәзберек,

Кызларының билкәйләре үтә нәзек!

Гөлгә кунган бал кортлары көнләшерлек!

Нигез буш, тик Йорт иясе моннан китми,

Могаен ул бу җирләрне ятим итми,

Көмеш сулы Ахун-чишмә җырын көйли,

Әйтерсең лә, хуҗасының серен сөйли!

Эх, белергә иде миңа чишмә телен,

Гариф абый Ахуновның бөтен серен:

Үсмер чагын, тәүге ярын, йорт нигезен,

Туып-үскән, тәпи киткән Өчилесен!

Ошбу җирдә ял итүе чып-чын ләззәт,

Ул табигать, ышанмассың, үзе җәннәт!

Елгасында су коену ифрат рәхәт,

Тәннәреңә иңә көч-дәрт, җанга сихәт!

                                                                                                           Марсель Шарапов, 20.06.2019

        Шигырьнең кулъязмасына ул: “Казан арты” тарих-этнография музеена истәлек өчен автордан, 13.08.2019”,- дип үзенең теләген язып безгә тапшырды. Марсель Шарапов Гариф Ахуновның тормыш юлын һәм иҗатын тирәнтен өйрәнү максатында аңа багышлаган экспозицияне карап, музей фондындагы документлар белән танышкач, үз фикерләрен җиткерде.

      “Казан арты “тарих-этнография музее

директоры урынбасары Шәфигулла Гарипов

22 августа, в день Флага Российской Федерации, сотрудники музея «Казан арты» провели торжественное мероприятие для воспитанников детского сада №10 «Родничок». Ребята с  удовольствием посмотрели познавательные видеоролики, участвовали  в интересных играх. Все получили море позитива. В конце мероприятия состоялось вручение подарков.

Коллектив музея выражает  огромную благодарность руководству детского сада, воспитателям за содействие в проведении мероприятия.

Гости из города Казань. Представители Благотворительного Фонда «Родники Мира».

20 августта “Казан арты” тарих-этнография музеенда район педагогларының август конференциясен үткәрү планы нигезендә татар теле һәм әдәбияты укытучылары секциясе булды. Бу утырышта узган уку елында музей белән берлектә башкарылган эшләр һәм яңа 2019/2020 уку елында оештырылачак чаралар турында сөйләшенде. Мәктәп укытучылары язучыларның юбилей даталарына багышланган кичәләр үткәргәндә, төрле очрашулар оештырганда телевидение өчен “Әдәби хәзинә” тапшыруларын әзерләгәндә бик теләп катнашалар. Бу очрашуда укытучыларга шагыйрь, бик күп җырлар авторы Галиәхмәт Шаһиның иҗат юбилеен билгеләп үтү өчен ярдәм итәрлек материаллар, аның тормыш юлы һәм иҗатына багышланган презентациянең электрон варианты бирелде. Һәр мәктәпкә музей хезмәткәрләре һәм “Арча” радиосы тарафыннан әзерләнгән, үз эченә 275 радиотапшыруны сыйдырган “Арча ягы – данлы төбәк” дискы өләшенде, шул ук исемдәге китапның электрон варианты бүләк ителде. 2020 елда узачак якташ язучыларның, сәнгать эшлеклеләренең юбилей даталарын билгеләп үтү турында фикер алышынды.

Секция эшендә “Гаилә һәм мәктәп” журналының баш мөхәррире Ландыш Нәсыйхова катнашты һәм чыгыш ясады. Район мәгариф идарәсе методисты Энҗе Мостафина музейның район мәктәпләренә ярдәм итүенә югары бәя бирде, киләчәктә дә туган телебезне саклау юнәлешендә бергәләшеп эшләрбез дип ышандырды.

“Казан арты” тарих-этногрфия музееның

 директор урынбасары Шәфигулла Гарипов