"Казан арты" музее

1916 елның 10 декабрендә хәзерге Арча районы Гөберчәк авылында Җиһанша белән Шәмсенур гаиләсендә җиденче бала булып Мөбәрәкша исемле малай туа. Ишле балалы гаиләдәге биш бала тиф авыруыннан үлеп, бишесе исән-сау үсә. Мөбәрәкша дүрт класс белем ала, 14 яшендә курсларда белем алып, 1930 елда оешкан “Куйбышев” колхозында 36 ел хисапчы булып эшли. Колхозлар оешуга хисапчы итеп билгеләнгән Мөбәрәкша берничә рәис белән эшли. Аларның һәркайсы белән уртак тел табып, хезмәтен намус белән башкара.

1920 елда авылда көчле янгын чыга. Мөбәрәкшаларның да йорты яна. Ул янгын вакытында койма башыннан чыкканда эленеп кала һәм аягын гарипләндерә. Янгын хуҗалыкны көлгә әйләндерсә, шул вакыйгадан исән калып, ашарга дип суелган сарыкларны бүреләр ашап китә.

1921 елда Идел буендагы ачлык Гөберчәк авылына да килеп җитә. Ачлык елында Җиһанша бабай гаиләсен алып Себер якларына китеп бара, ләкин озак тормыйлар, туган авылга кире әйләнеп кайталар. Бөек Ватан сугышы башланганда Мөбәрәкшага 25 яшь була. Ул сугышка китә, Суслонгерга эләгә. Анда урман кисү эше белән шөгыльләнәләр. Сатлыкҗаннар кулына эләгеп, чак кына үлми кала. Ворошиловчылар килеп кенә коткарып калалар. Алар һәр солдатны тикшерәләр, кемне фронтка, ә кемнәрнедер тылга җибәрәләр. Мөбәрәкшаның аягы авыру сәбәпле, тылда калдыралар, авылга кире кайта һәм колхозда эшли. 1943 елда авыл кызы Сәгыйдәгә өйләнә. Гаиләдә 9 бала туа. Мөбәрәкша итекче дә, балта остасы да була. Бервакытта да кеше әйберсенә кул сузмаган коммунист балаларына да төпле тәрбия, белем  бирә, аларны хезмәт белән үстерә. Хуҗалыктагы бар эшне бергәләп башкаралар. Зарланып утырган кешене яратмый, үзе дә зарланмый торган авылдашыбыз унҗиде ел хатыны белән авыл кибетендә хезмәт куя. Балта остасы буларак, авылдашларына өйләр салырга булыша. Балаларны бик ярата, җор телле, гадел, ләкин кызу холыклы Мөбәрәкша күршеләре белән дус, кирәк чакта булышып, аралашып яши. Киң күңелле, эчкерсез, намуслы авылдашыбыз җыр-моңга да оста була. Хәтта хатыны бәйли башлаган оекбаш-бияләйләрне дә бәйләп куя торган булган ул. Үзе коммунист булса да  динне бервакытта да ташламаган, догалар укыган.  1983 елның июль аенда Мөбәрәкша Җиһаншин вафат булып, туган авыл зиратына җирләнә. Бүген аның нигезе гөрләп тора. Кече улы Мәүлит туган авылы мәчетендә мулла буларак халыкка хезмәт итә. Авыл зиратын карап, тәртиптә тоту, мәетләрне күмү, Коръән уку эшен намус белән җиренә җиткереп, яшь буынга дини белем бирү өстендә эшли. Мөбәрәкша абыйның рухына дога кылучы аның балалары, оныклары, оныкчыклары, туганнары бар. Алар аның турындагы истәлек-хатирәләрне яңартып яшиләр.

Халидә Габидуллина